ZALEW ZAKRZÓWEK

Zalew Zakrzówek położony jest na terenie Parku Krajobrazowego "Skałki Twardowskiego" w dzielnicy Dębniki w Krakowie. Od centrum miasta oddalony jest zaledwie o 5km. Ten przepiękny zakątek oblegany jest przez rzesze wczasowiczów w sezonie letnim. Powiem szczerze, że na mnie Zakrzówek zrobił ogromne wrażenie. Nie spodziewałam się, że w Krakowie znajduje się tak niesamowite miejsce. Turkusowa woda i białe ściany sprawiają, że chce się tam zostać i taplać w wodzie cały dzień.

Od XIX w. z tego miejsca pozyskiwano wapień. W 1990r. zakończono jego eksploatacje i teren kamieniołomu zalano wodą. Jego głębokość to 31m.
Obecnie terenem opiekuje się Centrum Nurkowe Kraken. Widoczność pod wodą w zależności od pory roku sięga nawet 20m. Ściany wznoszą się kilkadziesiąt metrów nad lustro wody. Atrakcje jakie czekają nurków to m.in. Fiat 125p. dawna przebieralnia robotników, czy wrak autobusu. Jest również tablica upamiętniająca Karola Wojtyłę, który pracował w kamieniołomie podczas II wojny światowej.

Teren jest ogrodzony i obowiązuje opłata za wstęp. Do dyspozycji wczasowiczów są dostępne 2 strzeżone baseny. Jednak miejsc do kąpieli jest znacznie więcej (niestrzeżonych). Trwają pracę nad przekształceniem zalewu w park z kąpieliskiem, który przy jak najmniejszej ingerencji w środowisko w pełni wykorzysta potencjał tego miejsca. Z niecierpliwością czekam na finałowy efekt.

Zalew Zakrzówek uznawany jest również za jeden z najlepszych akwenów do nurkowania w Polsce. Nic w tym dziwnego. Zapewne każdy kto odwiedzi to miejsce od razu się w nim zakocha!

ŁÓDŹ

Łódź to miasto, które jeszcze do połowy XIX w. było małą osadą rolniczą. Dopiero w 1820r. miasto zostało włączone do grona miast przemysłowych. Zaczęły powstawać nowe manufaktury a liczba ludności znacząco wzrosła. Poza wielkimi zakładami przemysłowymi Łódź była znacząco niedoinwestowana w innych dziedzinach- szkolnictwo nie istniało, brak było połączeń kolejowych z innymi miastami. Zmiany nastąpiły dopiero po I wojnie światowej, kiedy Łódź wróciła w granice państwa polskiego.
Miasto było również zróżnicowane pod względem ludności- oprócz Polaków duże znaczenie miała ludność żydowska. W Łodzi królował przemysł włókienniczy, który rozwinął się dzięki tzw. łódzkim królom bawełny- Ludwika Geyera, Karola Scheiblera oraz Izraela Poznańskiego.

Ludwik Geyer był jednym z pionierów rozwoju włókienniczego w Łodzi, oraz właścicielem pierwszej fabryki o napędzie parowym w Królestwie Polskim. Do niego należała Biała Fabryka (pierwszy otynkowany budynek w mieście), w którym mieści się Centralne Muzeum Włókiennictwa (największe w Europie). Zobaczyć można m.in. narzędzia i maszyny z dawnych zakładów, jak również różnego rodzaju tkaniny i akcesoria strojów.

Obok muzeum mieści się Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej. Znajduje się tam 8 obiektów drewnianych typowych dla łódzkiej architektury z XIX/XX w.

Kościół p.w. św. Andrzeja Boboli przeniesiony z Nowosolnej. Obecnie odbywają się tam m.in. ceremonie ślubne.

Willa letniskowa z początku XX w. przeniesiona z Rudy Pabianickiej.

Kolejnym "królem bawełny" był Karol Scheibler. Dzięki swojej ciężkiej pracy i inwestowaniu w nowinki techniczne został jednym z największych łódzkich przemysłowców. Wspierał również finansowo budowę szkół, szpitali a także udzielał się charytatywnie.
Do niego należał największy kompleks fabryczny Księży Młyn. Składał się on z przędzalni i obiektów towarzyszących takich jak osiedle dla robotników, szpitala i szkoły.

Przędzalnia miała aż 207m. długości. Dzisiaj można wynająć tam luksusowe apartamenty lub sale konferencyjne.

Karol Scheibler zbudował również osiedle robotnicze, tzw. famuły. Domy są dwukondygnacyjne, zbudowane z czerwonej cegły. Pomiędzy nimi dobudowano komórki i toalety a teren był ogrodzony i zamykany na noc. Panował tu ład i porządek. Obecnie rewitalizacji poddawane są kolejne budynki mające na celu przywrócić ich dawny blask.

Scheibler został pochowany w neogotyckiej kaplicy- mauzoleum na Starym Cmentarzu w Łodzi, w części ewangelicko-augsburskiej. Podobno same prace kamieniarskie pochłonęły 150 tys. rubli. Po II wojnie światowej kaplica była systematycznie dewastowana. W 2003r. powstała fundacja sprawująca opiekę nad tym zabytkiem.

Ostatnim już "królem bawełny" był Izrael Poznański. Znany był jako bezwzględny pracodawca, niedbający o swoich pracowników.W 1877r. zakupił działkę z domem, który przerobił na pałac. Miała to być manifestacja bogactwa łódzkiego fabrykanta. Dzisiaj znajduje się tu Muzeum Miasta Łodzi, do którego polecam zajrzeć. Zobaczyć można pałacowe wnętrza czy ekspozycję "Panteon Wielkich Łodzian", które przybliża sylwetki znanych mieszkańców tego miasta.

Widok od strony ogrodów.

Obok Pałacu Poznańskiego znajduje się największa w Polsce centrum handlowo-usługowo-rozrywkowe Manufaktura. Powstało poprzez rewitalizację dawnych budynków pofabrycznych Izraela Poznańskiego. Renowacja obiektu trwała ok. 4 lat. Została tak przeprowadzona aby pozostawić dawną atmosferę tego miejsca. I rzeczywiście im się udało uchwycić ducha dawnej fabryki. Całość komponuje się niezwykle efektywnie i jest przyjemna dla oka.

W Łodzi znajduje się największy w Polsce cmentarz żydowski. Powstał w 1892r. i w tamtych czasach był największą cmentarzem żydowskim w Europie. Teren pod cmentarz wykupił wcześniej już wspomniany Izrael Poznański.

Mauzoleum Izraela Poznańskiego uznawany jest za największy grobowiec żydowski na świecie.

Podczas II wojny światowej cmentarz znalazł się w granicach największego w Polsce getta. Pozostałością po tym okresie jest "pole gettowe" gdzie pochowano ok. 43tys więźniów.

Również na tym cmentarzu pochowani są rodzice m.in. Juliana Tuwima oraz Artura Rubinsteina.

Cmentarz jest ogromny. Potrzeba kilku godzin aby dokładnie wszystko zobaczyć. Jest to miejsce w dużej mierze odwiedzane przez obcokrajowców.

Wejście na teren cmentarza jest płatny oprócz pierwszych niedziel każdego miesiąca.

Niedaleko cmentarza znajduje się Muzeum Tradycji Niepodległościowych. Mieści się ono na terenie dawnej stacji Radegast, która w 1940r. została przyłączona do getta. Był to punkt przeładunkowy towarów z i do getta. Później również wywożono mieszkańców getta do obozów zagłady, głównie do Chełmna nad Nerem.

Ostatni transport ze stacji odszedł 29.08.1944r. Tym samym getto w Łodzi przestało istnieć.

Ulica Piotrkowska to reprezentatywna ulica miasta. Ma 4,2km. i jest jedną z najdłuższych ulic handlowych w Europie. Niestety dla mnie nie ma nawet w połowie tego uroku co chociażby ul. Sienkiewicza w Kielcach.

 

Plac Wolności- pod nim znajduje się jedno z ciekawszych muzeów- Muzeum Kanału Dętka.

Na tyłach Piotrkowskiej 3 znajduje się tzw. "Pasaż Róży". Jest to wąskie podwórko na tyłach kamienicy, którego ściany w całości pokryte odłamkami luster. Projekt jest bardzo ciekawy, inny i przez to przyciąga turystów i nie tylko.

Pomimo, że miasto pięknieje nadal nierzadko możemy spotkać w centrum miasta takie oto budynki. Brzydkie, zaniedbane, nadające się do rozbiórki. Chociaż miasto ma wiele do zaoferowania dla turystów, na mnie niestety nie zrobiła pozytywnego wrażenia.

CMENTARZ ŻYDOWSKI W ZABRZU

Może dziwne mam zainteresowania, ale uwielbiam zwiedzać cmentarze. Zwłaszcza żydowskie. Są zupełnie inne, ciekawsze, niekiedy zaniedbane a przez to bardziej tajemnicze.
Będąc na Śląsku nie sposób było pominąć takiej perełki jaką jest cmentarz żydowski w Zabrzu.

Wejście główne przy ul. Cmentarnej.

W XIX w. na terenie Zabrza zamieszkiwało coraz więcej ludności żydowskiej. Początkowo podłączeni byli pod gminę żydowską w Gliwicach. W 1872r. powstała w Zabrzu samodzielna gmina żydowska. Pozostała kwestia pochówków, gdyż najbliższe kirkuty zlokalizowane były w Gliwicach i Bytomiu. Działkę pod teren cmentarza podarował książę Guido Henckel von Donnersmarck (właściciel kopalni Guido). W tamtych czasach cmentarz zlokalizowany był na peryferiach miasta.

Cmentarz zajmuję powierzchnie ok 2,2ha. Pogrzeby odbywały się od 1872r. do 1954r. Pochowanych zostało ok. 700 osób.

Pozostając bez opieki przez dłuższy czas, cmentarz stopniowo popadał w ruinę. Od 1989r. opiekę na nim sprawuje Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzem Żydowskim w Zabrzu.

Na teren cmentarza znajduje się kilkanaście gatunków drzew. Są one porośnięte bluszczem co daje niesamowity i tajemniczy charakter temu miejscu.

Oprócz zwykłych macew są również bogate grobowce należące do zamożnych rodzin żydowskich, m.in. rodziny Goldmanów, Herzbergów czy Borinskich.

Cmentarz żydowski znajduje się na ul. Cmentarnej 15. Wstęp jest bezpłatny. Możliwe jest również zwiedzanie z przewodnikiem, lecz tylko w określonych terminach.

KIELCE

Przyjeżdżając do Kielc nie miałam wobec tego miasta żadnych oczekiwań. Moim priorytetem był Główny Szlak Świętokrzyski a Kielce były tylko moją "sypialnią". Nocleg zarezerwowałam w szkolnym schronisku "Wędrownik". Jest on oddalony od Dworca PKS niecałe pół godziny spacerkiem, a ceny bardzo niskie. Znowu miałam szczęście i pokój 7-osobowy był cały dla mnie!

Będąc w Kielcach warto zajrzeć na początek do Informacji Turystycznej znajdującej się przy Placu Artystów na ul. Sienkiewicza 29. Można tam pobrać darmowe mapki miasta wraz z opisem atrakcji.

Po zameldowaniu się w schronisku poszłam zwiedzić Rezerwat Przyrody Kadzielnia. Jest to jeden z najmniejszych rezerwatów w kraju, chroniący skały zbudowane z wapieni górnodewońskich o malowniczych kształtach.Ochronie podlega najwyższy szczyt tzw. Skała Geologów- 295 m n.p.m.

Skałka Geologów.

W XVIII w. rozpoczęto eksploatację wapienia, która trwała aż do 1962r. kiedy to powstał rezerwat.

Nazwa wzgórza Kadzielnia pochodzi od zbierania w dawnych czasach jałowca na kadzidło dla potrzeb katedry.

Odwiedzając Kadzielnię w sezonie letnim warto przyjrzeć się ofercie Podziemnej Trasie turystycznej. Jest to zespół 3 jaskiń połączonych ze sobą, odkrytych podczas eksploatacji wapieni dewońskich w 1962r. Zwiedzanie możliwe jest tylko z przewodnikiem po uprzedniej rezerwacji.

Kielce położone są w Górach Świętokrzyskich a rzeka przecinająca miasto to Silnica. Legenda głosi, że kiedyś na tych terenach rosły lasy bogate w zwierzynę, które przyciągały myśliwych. Jednym z nich był Mieszko, syn Bolesława Szczodrego. Pewnego razu podczas polowania zgubił się i strudzony zasnął na polanie. Przyśniło mu się, że został napadnięty przez zbójów, którzy próbowali go otruć. Gdy zaczął już tracić siły objawił mu się Św. Wojciech, który pastorałem nakreślił na ziemi szlak, który przemienił się w strumień wody. Kiedy Mieszko się obudził znalazł źródło, które dodało mu nowych sił- stąd nazwa rzeki Silnica. Opuszczając polanę zauważył wielkie białe kły, prawdopodobnie dzika. Na pamiątkę tego zdarzenia nazwano przyszłą osadę Kiełce, która z czasem przekształciła się w Kielce.

W centrum znajduje się Park Miejski im. Stanisława Staszica ze Stawem Podzameckim. Po drugiej stronie ulicy podziwiać można Aleję Sław. Powstała w 2005r. i skupia popiersia ludzi kultury XX w.

Staw Podzamecki.

Jednym z ważniejszych atrakcji miasta jest Pałac Biskupów Krakowskich. Jest to dawna rezydencja biskupów krakowskich zbudowana w XVII w. w stylu barokowym. Obecnie swoją siedzibę ma tutaj Muzeum Narodowe, który oferuje zwiedzanie m.in. zabytkowych wnętrz z XVII-XVIII w.

Widok od frontu.

Na tyłach Pałacu znajduje się ogród włoski wzniesiony na wzór zamkowych ogrodów. Pod koniec XVIII w. ogród podzielono na mniejsze działki przeznaczone dla urzędników co spowodowało zanik oryginalnej roślinności oraz układu ogrodu. W 2003 r. dokonano rekonstrukcji ogrodu, przywracając mu dawny układ z początku XVIII w.

Widok na Pałac od strony ogrodów.

Po drugiej stronie Placu Zamkowego, naprzeciw Pałacu Biskupów Krakowskich znajduje się Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP. Zbudowana została w 1171r. w stylu romańskim. Obecnie katedrę podziwiać możemy w stylu barokowym. Stanowi jeden z najcenniejszych zabytków miasta.

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP.

Reprezentatywną ulicą Kielc jest ul. Sienkiewicza, mierząc ok 1200 m. wytyczona w latach 20-tych XX w. Ciągnie się Dworca PKP do Placu Moniuszki, gdzie znajduje się pomnik Henryka Sienkiewicza. Ma ona niepowtarzalny charakter i mnóstwo ławeczek na których można odpocząć i rozkoszować się atmosferą miasta.

Pomnik Henryka Sienkiewicza.

Symbol miasta- Kiełek.

Rzeka Silnica.

Jedynym drewnianym budynkiem tego typu w Kielcach jest Dworek Laszczyków. Otoczony jest drewnianym płotem, a sam dom ma ok 200 lat. Zbudowany jest z drewna modrzewiowego na podmurówce z kamienia i cegły.

Z zewnątrz wygląda jak z bajki. Uroku dodatkowo dają mu rosnące pod oknami malwy. Od 1989r.  dworek należy do Muzeum Wsi Kieleckiej i mieści wystawy czasowe.

Kielce posiadają również swój Rynek, lokowany na prawie magdeburskim. Otoczony jest malowniczymi budynkami z XIX i XX w. Znajduje się tam wiele knajpek i restauracji.

W 2011r. Rynek został zrewitalizowany. Jedyne czego mi brakowało to cienia podczas upalnych dni.

Na terenie miasta jest aż 5 rezerwatów przyrody. Jednym z nich jest Rezerwat Przyrody "Wietrznia" utworzony w 1999r. Składa się z 3 nieczynnych kamieniołomów i tak samo jak Kadzielnia zbudowane są z wapieni górnodewońskich.

Wędrując ścieżka edukacyjną można się dowiedzieć wielu ciekawych informacji o przeszłości geologicznej Kielc.

Jezioro Szmaragdowe.

Kielce zachwycają pod wieloma względami. Jest to miasto czyste, zadbane, niepozorne. Podobno każdy kto tutaj przyjeżdża jest pozytywnie zaskoczony atmosferą i czystością miasta. Bardzo dobrze się tam czułam i zaryzykuje pisząc, że mogłabym tam nawet na jakiś czas zamieszkać!