czwartek, 8 grudnia 2016

STARY CMENTARZ ŻYDOWSKI WE WROCŁAWIU

Stary Cmentarz Żydowski znajduje się przy ul Ślężnej, ok 2,5 km. od dworca PKP.
Został założony w 1856r. Gmina żydowska w tamtych czasach intensywnie się rozwijała, co za tym idzie zaczęło brakować miejsc na cmentarzach. Za pieniądze podatników wykupiono działkę we wsi Gabitz (dawniej cmentarze żydowskie mogły być lokowane jedynie poza murami miasta).


Jest to nietypowy cmentarz. W tradycyjnych żydowskich cmentarzach nagrobki (macewy) mają wypisane inskrypcje w języku hebrajskim. Tutaj spotykamy inskrypcje w języku hebrajskim, niemieckim, polskim. Jest to wynik ruchu oświeceniowego zwanego haskala- propagował odrodzenie się ludności żydowskiej poprzez rozwój kultury, reformę szkolnictwa, oraz integrację z narodem niemieckim.


Macewy w całości z inskrypcją w języku hebrajskim. Spoczywa tutaj rabin, jego żona i córka.


Stary Cmentarz Żydowski to miejsce pochówku znanych osobistości pochodzenia żydowskiego. Jedną z takich osób był Ferdinand Lassalle- ojciec socjaldemokracji oraz założyciel pierwszej partii robotniczej w Niemczech. Zmarł w wyniku ran odniesionych w pojedynku o kobietę.

 

Cmentarz odwiedzają również katolicy. Przychodzą na grób  Augustyny Stein, matki Edyty Stein. Edyta Stein od 1999r jest patronką Europy, zginęła w obozie Auschwitz-Birkenau w 1942r.


Jednym z największych grobowców na cmentarzu jest grobowiec należący do rodziny Schottlander. Julius Schottlander był właścicielem dóbr ziemskich,  inwestował w młyny, cukrownie. W późniejszym czasie poświęcił się działalności filantropijnej. To do niego należał dzisiejszy Park Południowy, który przekazał miastu.

Większość pochówków odbywała się w drugiej poł. XIX w, kiedy panowała moda na naśladownictwo w sztuce. Stąd można zaobserwować różnorodność styli architektonicznych. Ponadto, ten kto był bardziej zamożny, mógł sobie pozwolić na bardziej okazałe grobowce (stawiano je w murach cmentarza).


Złamany pień drzewa jako metafora idei życia.



Grobowiec rodziny Kauffmannów w stylu mauretańskim.


Grobowiec Aleksandra Neandera- wrocławskiego bankiera. Nagrobek zbudowany z labradorytu, sprowadzanego z Kanady.


Cmentarz był dwukrotnie powiększany. Ostatnim razem, w 1900r. został poszerzony jedynie o kilka metrów. Jest to najbogatsza oraz najbardziej okazała aleja. Ceny parcel było tutaj najdroższe (dobre miejsca do utworzenia grobowców).
Cmentarz Żydowski zagrał również w serialu "4 pancerni i pies" jako cmentarz katolicki. W tym celu specjalnie zamontowano krzyże, aby cmentarz wyglądał bardziej wiarygodnie.

Grobowiec w stylu neoromańskim rodziny Kolkerów.


Bardzo dużo nagrobków zostało zniszczonych po II wojnie światowej, kiedy cmentarzem nikt się nie opiekował. Dzięki staraniom pracowników cmentarza, sukcesywnie odnawiane są kolejne nagrobki.


Obecnie cmentarz stanowi Muzeum Sztuki Cmentarnej ( oddział Muzeum Miejskiego). Wejście jest płatne, z wyjątkiem czwartków. Możliwe jest również niedzielne zwiedzanie z przewodnikiem.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz